در نتيجه هركس به ميزان توانمندى خود بخشى از آيات و سطوح و مراتب معانى آن را درك مى كند و به واسطه نياز نيست؛ البته بايد روشمند و قابل استناد قطعى به تعبيرهاى آيات باشد؛ بنابراين، حتى متخصصان نيز ممكن است تفسيرى غير معتبر ارائه دهند؛ خواه خودشان هم به واسطه ى غفلت از به كارگيرى روش صحيح يا عدم دقت كافى ندانند و خواه بدانند و به جهت غرضورزى باشد. زيرا برخى از خواص كه گاه برداشت هاى انحرافى مى كنند و گرايش هاى سياسى و غيره آنان را به اين موارد مى كشاند، خود خوب درك مى كنند كه عيب كار كجاست. اگر خود توان پى بردن به عمق آيات را ندارند، ولى مى دانند كه آنچه مى گويند اشتباه است. به قول مولانا:
تو نمى دانى كه آن اشتر كجاست *** ليك دانى كين نشانى ها خطاست
هركس ادعا مى كند كه قرآن مطلبى را مى گويد، بايد مستند به تعبيرها و نكته هاى ادبى آن و قواعد محاوره ى عقلى باشد؛ اگر چنين شد معنايش آن است كه روش و معيار خاصى وجود دارد و فهم قرآن ذوقى و سليقه اى نيست و در اين صورت قرائت هاى مختلف كه امروز مطرح است، حرف باطلى خواهد بود. قرائت هاى مختلف به اين معنا كه هركسى برداشتى داشته باشد و معلوم نباشد كه كدام حق است و كدام باطل، يا همه حق است و يا همه بخشى از حق را دارند و معيارى هم براى تشخيص حق و باطل آن ها در دست نيست، اين سخن نادرستى است؛ اين در جايى است كه بگوييم براى فهم ظاهر و برداشت از قرآن هيچ معيارى نداريم؛ هركس طبق ذوق و سليقه اش چيزى مى گويد، در صورتى كه در بحث هاى تفصيلى و مستدل ـ در جاى خود و در كتاب هاى اصولى ـ مطرح شده است كه استفاده از قرآن درحد اوليه اش بايد به قواعد و اصول خاص خود مستند باشد، ولى هرقدر بخواهيم فهم ها عميق تر باشد، نكات و قواعد عميق ترى مى طلبد و تخصص لازم دارد؛ مانند هر رشته علمى ديگر كه به تخصص نياز دارد، در قرآن نيز تسلط به زبان عربى و قواعد ادبيات عرب، رعايت اصول محاوره عقلايى، شناسايى دقيق تر اين كلام و بهره گيرى از آن ها، و معيار قرار دادن مطالب معتبر و فراگيرى علوم مورد نياز و شيوه استفاده ى از منابع تفسير و نيز شيوه و مراحل تفسير، امورى است كه براى فهم دقيق آيات قرآن ضرورت دارد.
نكته ى مهم ديگر اين كه فهم عميق و دقيق وكامل و جامع بخشى از آيات نيازمند بهره گيرى از روايات است؛ مانند جزئيات آيات مربوط به احكام و قصص و نيز تعيين مصداق و مورد خاصى كه در آيات مدنظر است؛ مانند آيات ولايت، اكمال و تطهير.
در نتيجه، همان گونه كه در روايات آمده است، هيچ كس جز پيامبر(صلى الله عليه وآله)و ائمه معصومين(عليهم السلام)و كسانى كه در مرتبه ى آنان باشند، نمى تواند ادعا كند كه از معانى تمام آيات قرآن در همه ى سطوح، ظاهرى و باطنى، آگاه است.
------------------------------
پی نوشتها:
[1]. «فالقرآن آية للبليغ فى بلاغته و فصاحته و للحكيم فى حكمته و للعالم فى علمه و للاجتماعى فى اجتماعه و للمتقنِّنين فى تقنينهم و للسياسيين فى سياستهم و للحكام فى حكومتهم.» سيد محمد حسين الطباطبايى، تفسير الميزان، ج 1، ص 62.
[2]. محمد باقر المجلسى، بحارالانوار، ج 78، ص 278، روايت 113، ج 92، ص 20، روايت 18.
منبع: منطق فهم قرآن، محمود رجبى، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه قم (1385).

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: